تالاسمی
تالاسمی نوعی از کم خونی به شمار میآید که در خانوادههای آسیایی و مدیترانهای رایج است.
در این نوع بیماری ارثی، هموگلوبینها غیرطبیعی هستند.
گاهی ممکن است، کودک با مصرف کردن دارو و یا نوعی ماده شیمیایی خاص، دچار کم خونی شود. برای مثال، نوعی آنتیبیوتیک به نام کلرامفنیکل تأثیر بازدارندهای بر مغز استخوان میگذارد و کم خونی آپلاستیک ایجاد میکند. بنزین نیز دارای چنین خاصیتی است، از این رو بهتر است در مورد تأثیرات جانبی داروها با متخصص کودکان مشورت کنید.
تفاوت گروه خونی مادر و نوزاد (در مرحله جنینی) از عوامل دیگر پیدایش کم خونی است. چهار گروه خونی عبارتاند از: O,AB,B,A همچنین خون میتواند دارای RH (عامل خونی که نخستین بار از خون نوعی میمون به نام «رزوس» جدا شد. این عامل در خون ۸۵ درصد تمام انسانهای روی زمین نیز وجود دارد. این افراد را Rh مثبت میخوانند. به پانزده درصد بقیه که این عامل در خونشان وجود ندارد Rh منفی میگویند. اگر خون افراد Rh مثبت را به بدن اشخاص Rh منفی منتقل کنند، پادتنی در خون آنها تولید میشود که خون را فاسد میکند) مثبت یا منفی
باشد.
تفاوت گروه خونی مادر با نخستین فرزند خود در دوران بارداری، بیانگر این است که مادر به نوعی حساسیت مبتلا شده که موجب ابتلای فرزند دوم او به کم خونی همولیتیک میشود که در این نوع کم خونی ، سلولهای قرمز خون از بین میروند. به هر حال، میتوان با تزریق آنتی Rh به مادر، بلافاصله پس از تولد فرزند اول، از ابتلای فرزند دوم به این بیماری جلوگیری کرد.
اقدامات پیشگیری کننده از تالاسمی
کودکانی که تغذیه مناسب دارند، هیچگاه به کم خونی ناشی از کمبود آهن، دچار نمیشوند، بنابراین بهتر است تا یک سالگی، به نوزادتان شیر گاو ندهید، زیرا مقدار آهن در شیر گاو، بسیار ناچیز است که جذب آن نیز در رودهها به کندی و به میزان اندک صورت میگیرد. نوزادی که سالم بوده و از شیر غنی و یا شیر مادر استفاده میکند، تا شش ماهگی به مکملهای غذایی دارای آهن نیازی ندارد، زیرا آهن جذب شده از خون مادر در دوران جنینی، در بدن او ذخیره شده است و تا شش ماهگی کفایت خواهد کرد؛ به شرطی که مقدار کمی آهن در شیر مادر نیز وجود داشته باشد.
ممکن است، نوزادان لاغر (کمتر از ۵ / ۲ کیلوگرم) و یا زودرس، به مکملهای غذایی آهندار نیاز داشته باشند، این نوزادان ذخیره آهن کافی نداشته و رشد وسیعی ندارند. هر چه وزن کودک به هنگام تولد کمتر باشد، نیاز او به مکملهای غذایی آهندار بیشتر خواهد بود. در این مورد میتوانید با متخصص کودکان مشورت کنید.
کودکی که میتواند راه برود، باید غذاهای آهندار مصرف کند. غلات، تخممرغ، گوشت قرمز و سبزیها، سرشار از آهن هستند.
اعلام خطر
برای دوری از خطرات تهدیدکننده سلامت، موارد زیر را رعایت کنید:
۱٫ داروهای آهندار را از دسترس کودکان دور نگه دارید، زیرا مصرف زیاد این داروها، مسمومیت ایجاد میکند.
۲٫ در مصرف ویتامینها و مکملهای آهندار زیادهروی نکنید، زیرا مصرف آنها در برخی از کودکان موجب یبوست میشود. در چنین مواردی، داروی کودک خود را یکباره قطع نکنید و پزشک معالج را در جریان قرار دهید.
کمک والدین
– به محض دیدن علائم مشکوک به کم خونی ، با پزشک مشورت کنید؛
پیش از تشخیص قطعی وجود کم خونی ، از دادن مکملهای آهندار به کودک بپرهیزید. نباید پیش از تشخیص آزمایشگاهی کم خونی ، اقدام درمانی صورت گیرد؛
– پیش از تجویز ویتامین یا مکملهای آهندار برای کودک، با متخصص کودکان مشورت کنید؛
– هنگامی که کودک شش ماهه شد، درباره مکملهای آهندار، با پزشک او مشورت کنید؛
– به هنگام یک ماهگی نوزادان لاغر، درباره تجویز مکملهای آهندار، با متخصص کودکان مشورت کنید؛
– چنانچه برای نخستینبار کودک را برای معاینه نزد پزشک میبرید، تاریخچه وجود بیماری کم خونی در خانواده را در اختیار پزشک قرار دهید؛
– پس از گرفتن کودک از شیر، در مورد تغذیه مناسب او دقت کنید.
کمک پزشک
– آزمایش شمارش کلی سلولهای قرمز خون برای تشخیص کم خونی ؛
– تجویز مکملها و ویتامینهای آهندار؛
– بررسی جیره غذایی کودک برای یافتن احتمال کمبود آهن در جیره او؛
– گرفتن سوابق خانوادگی در مورد وجود بیماری کم خونی.