همه چیز در مورد سرماخوردگی و درمان سرما خوردگی

گرچه سرماخوردگی در تمام سال اتفاق می افتد. ولی شیوع آن بیشتر در فصل پاییز ( اولین ماه های شروع مدارس ) است. اگر کودکی با منشا ویروس بیشتر تماس داشته باشد، تعداد دفعات ابتلای او به سرماخوردگی بیشتر خواهد بود. اگر کودک شیرخوار به مهد کودک یا کودکستان سپرده شود، تعداد دفعات ابتلای او به سرماخوردگی زیادتر خواهد بود. زیرا تماس او با کودکان مبتلا به سرماخوردگی بیشتر است.

نشانه های سرماخوردگی در سال های اول عمر کودک در مقایسه با کودکان بزرگتر و افراد بالغ شدت بیشتری دارد.

سرما خوردگی نوزاد :

علائم اولیه سرماخوردگی در نوزاد ( بعد از سه ماهگی ) عبارت است از: تب ناگهانی ، نا آرامی ، تحریک پذیری و عطسه های فراوان ، سپس در خلال چند ساعت ترشح از بینی شروع و به سرعت موجب گرفتگی بینی آنها میگردد که خود موجب اختلال در شیر خوردن کودک میشود. بعضی از نوزادان ممکن است در ابتدای سرماخوردگی استفراغ کنند یا مبتلا به اسهال گردند.

دوران شب یک نوزاد در هنگام سرماخوردگی ممکن است از چند ساعت تا سه روز طول بکشد. دمای مناسب اتاق نوزاد را بخوانید.

سرماخوردگی نوزاد

سرما خوردگی کودکان بزرگتر :

علائم اولیه سرما خوردگی کودکان عبارت است از : آبریزش یا گرفتگی بینی ، عطسه ، احساس لرز ، سرما سرما شدن ، درد عضلات و بعضی اوقات سرفه. در این موقع کودک مختصری تب دارد و بی حال و بی اشتهاست. روز بعد ترشحات بینی او ممکن است غلیظ گردد. انسداد بینی کودک منجر به تنفس کردن از دهان میشود که خود سبب خشکی در مخاط دهان و گلو میگردد. و کودک احساس گلودرد میکند. و ممکن است به گرفتگی صدا یعنی ورم تارهای صوتی حنجره مبتلا گردد. هنگام سرما خوردگی کودکان ممکن است چشم پر آب و مختصری قرمز گردد و دارای ترشح سفید یا زرد شود.

بعد از گذشت ۳ تا ۴ روز اول که دوره حاد بیماری است ، مقاومت طبیعی بدن شروع میشود و علائم سرماخوردگی از بین میرود. ولی به ندرت ممکن است علائم سرماخوردگی برای چند روز دیگر و حتی یک هفته ادامه یابد. در این دوره ممکن است میکروب های دیگری به مخاط متورم دستگاه تنفس ( بینی ، حلق و برونش ها ) اضافه گردد. بنابراین علائم سرماخوردگی کاملا از بین نمیرود. در چنین حالتی ترشحات بینی که قبلا آبکی بود ، غلیظ و زرد رنگ میگردد. و کودک مجددا تب میکند و سرفه او ادامه می یابد. مخصوصا شبها بدتر میشود.

سرما خوردگی کودکان

دوران واگیری سرماخوردگی :

کودک مبتلا به سرماخوردگی معمولا در ۲ تا ۷ روز اول بیماری و حتی تا ۱۴ روز بعد از ابتدا ممکن است ویروس سرماخوردگی را به کودکان دیگر انتقال دهد. بنابراین کودک مبتلا در این مدت نباید با کودکان دیگر تماس پیدا نماید.

درمان سرماخوردگی:

دارویی وجود ندارد که سرماخوردگی را درمان یا کوتاه کند، بنابراین دوران سرماخوردگی باید طی شود. داروهایی که پزشکان برای سرماخوردگی تجویز می‌کنند، به‌منظور از بین بردن ناراحتی‌های کودک می‌باشد. اگر پدر و مادر به توضیحاتی که در زیر داده می‌شود عمل نمایند، معمولاً احتیاج به بردن کودک نزد پزشک نخواهند داشت.

– نگه‌داشتن کودک در خانه و اتاق

کودکی که مبتلا به سرماخوردگی شده است، باید از افراد (به جز افراد نزدیک خانواده) برای سه یا چهار روز اول بیماری دور نگه داشته شود و مخصوصاً او را نباید به مهدکودک، کودکستان و دبستان برد، همچنین کودکان سالم دیگر را نباید به خانۀ خود دعوت کنید تا کودکان سالم به بیماری کودک شما مبتلا نشوند، بلکه کودک شما نیز که به علت سرماخوردگی برای ابتلا به بیماری‌های دیگر آمادگی دارد، از ابتلا به بیماری‌های دیگر در امان باشد.

– دادن مایعات

در هنگام سرماخوردگی، کودک اشتهای خود را از دست می‌دهد و علاقه‌ای به خوردن غذا ندارد، بنابراین پدر و مادر نباید او را به غذا خوردن مجبور نمایند، بلکه باید آنچه کودک میل دارد، مخصوصاً مایعات و آن‌هم به‌دفعات (شیر، چای و شکر یا عسل و چند قطره آبلیمو، آبمیوه و سوپ مرغ) در اختیار او بگذارند. اشتهای کودک پس از چند روز بهتر می‌شود و به خوردن غذا میل پیدا می‌کند.

– داروهای ضد درد و ضد تب

استامینوفن و ایبوپروفن برای پایین آوردن تب و برطرف کردن درد و تحریک‌پذیری کودک مؤثر است و می‌توانید به کودک بدهید. اگر هنگام دادن دارو به کودک دچار مشکل میشوید، روش دارو دادن به کودک بیمار را بخوانید.

– گرفتگی بینی

مهم‌ترین مشکل سرماخوردگی در کودکان، گرفتگی بینی است که مانع خواب و شیر خوردن کودک می‌گردد. برای جلوگیری و رفع گرفتگی بینی، اقدامات زیر بسیار کمک‌کننده است:

ایجاد بخار آب در محل نگهداری کودک؛ ایجاد بخارآب چه سرد و چه گرم هر دوهوای اتاق را مرطوب و احتقان دستگاه تنفسی را کم و سرفه‌های کودک را کمتر می‌کند. دستگاه بخار سرد با حرکت پروانه دستگاه در داخل آب شیر، آب را به ذرات ریز تبدیل و در هوا منتشر می‌کند و هوا را مرطوب می‌نماید.

دستگاه بخار گرم؛ در این نوع آب شیر با گرم شدن المنت دستگاه آب را جوش می‌آورد و تولید بخار می‌گردد ولی کمتر موجب رشد میکروب‌ها و قارچ‌ها می‌شود. چون با درجه حرارت زیاد، بخار تولید می‌شود برای کودکان کوچک مناسب نیست.

چکاندن قطرۀ بینی؛ در شیرخواران، آب‌نمک استریل (کلرورسدیم) سبب باز شدن و همچنین مرطوب شدن ترشحات داخل بینی شیرخوار می‌گردد. داروهای بازکننده مجاری بینی مانند فنیل آفرین را می‌توان در مواقع گرفتگی شدید به کاربرد. قطره‌های بینی را ۱۵ تا ۲۰ دقیقه قبل از شیر دادن و در موقع خواب، آن‌هم با تجویز پزشک و مقداری که توصیه‌شده است، در بینی همان طرف کودک بچکانید.

خارج کردن ترشحات از بینی کودک؛ با مکنده‌های کوچک پلاستیکی (پُوار) یا سرنگ‌های پلاستیکی نرم می‌توان ترشحات بینی کودک را خارج ساخت. اگر ترشحات بینی کودک غلیظ است، ابتدا باید چند قطره کلرورسدیم داخل بینی او بریزید و سپس بینی را تخلیه کنید. همچنین هرروز اطراف و داخل بینی را با محلول روغنی یا کرم‌های سادۀ مرطوب‌کننده، چرب نمایید تا از خشک شدن و زخم شدن پوست و مخاط بینی او جلوگیری گردد. اگر کودک به حد کافی بزرگ است، درزمانی که دچار سرماخوردگی نیست، باید به اویاد بدهید که ترشحات بینی خود را با فین کردن داخل دستمال‌کاغذی خارج کند.

دادن داروهای ضد احتقان و شربت‌های سینه؛ بعضی از تحقیقات نشان داده است که داروهای ضد احتقان مجاری هوایی کودکان، مانند شربت یا قرص سرماخوردگی که داروهای آنتی‌هیستامین و داروهای ضد احتقان دارد، تورم مخاط بینی را کاهش می‌دهد و ممکن است مفید باشد، ولی سرفه‌های کودک را کم نخواهد کرد. بعضی از مواقع ممکن است سرفه‌های کودک شدید و ممتد باشد و کودک اظهار درد در قفسۀ صدری کند. علت درد قفسۀ صدری یا درد شکم در هنگام سرفه کردن ممتد کودک این است که تمام عضلات قفسۀ صدری به کار گرفته می‌شود و این عضلات خسته و دردناک می‌گردند.

آیا دادن عسل، مانند شربت‌های سینه، سرفه را کم می‌کند؟

نوشیدن چای و آب عسل (یک قاشق عسل در یک لیوان آب و چند قطره لیموترش) برای سرفه بسیار مؤثر است. در یک مطالعه نشان داده شده است که دادن دو قاشق عسل هنگام خواب با آب، سرفه‌های شبانۀ کودک را مانند شربت‌های مسکن (دکسترومتورفان) کم کرده است و خواب کودک را بیشتر نموده است. چون امکان مسمومیت بوتولیسم در کودکان کوچک تر از یک سال با دادن عسل وجود دارد، در سنین کمتر از یک سال به کودک عسل داده نشود.

– بالا نگه‌داشتن سر و قفسۀ سینه در هنگام خواباندن کودک

به هنگام سرماخوردگی، اگر موقع خوابیدن، سر و قفسۀ سینۀ کودک مخصوصاً شیرخوار بالا باشد بهتر می‌خوابد، بنابراین باید بالشی زیر تشک کودک قرار دهید تا سر و قفسۀ سینۀ او بالاتر از پایین تنۀ او قرار گیرد، حتی اگر کودک نیمه نشسته خوابانده شود بهتر است. در بعضی از مواقع به شکم خواباندن کودک شیرخوار به دفع ترشحات بینی او کمک می‌کند.

– مالیدن روغن‌های مختلف به قفسۀ سینۀ کودک

گرچه مالیدن روغن‌های مسکن ممکن است درد قفسۀ سینۀ کودک را کم کند و به کودک آرامش دهد ولی ازنظر علمی کار درستی نیست و نباید انجام بگیرد.

– دادن آنتی‌بیوتیک

دادن انتی بیوتیک در سرماخوردگی ساده و بدون عارضه، هیچ اثری ندارد و در چنین حالتی نباید به کودک آنتی‌بیوتیک داده شود. هیچ‌گاه نباید آنتی‌بیوتیک‌های باقیمانده از بیماری قبلی کودک را که نگه‌داشته‌اید به کودک بدهید، زیرا نه‌فقط فایده‌ای ندارد بلکه ممکن است مشکلاتی نیز به وجود آورد.