زمان و نحوه از شیر گرفتن کودک

زمان و نحوه از شیر گرفتن کودک
از شیر گرفتن را باید مرحله‌ای از زندگی کودک دانست که در آن، کودک، دوره‌ای از طفولیت را با رضایت کامل پشت سر گذاشته و به مرحله‌ای دیگر وارد شده است.
در قدیم، به مناسبت این آمادگی برای نوزاد، دوره از شیرگرفتن را جشن می‌گرفتند.
یکی از نویسندگان، این مرحله را به شکلی زیبا بیان کرده است:
«روح خود را مثل کودکی که از شیر مادر می‌گیرند، از مادرِ بدن آزاد کرده‌ام.»
این نویسنده احساس فراغت و آزادی روح را به آرامش کودک از شیرگرفته تشبیه می‌کند.
از شیر گرفتن را نباید پدیده‌ای دانست که در آن، مادر رابطه خود را با کودک برای آسایش خود قطع می‌کند، بلکه این مرحله موقعیت جدیدی است که در آن کودک از حالت وابستگی به مادر، به مرحله استقلال پا می‌گذارد. او خود، نشان می‌دهد که آمادگی وارد شدن به این مرحله را پیدا کرده است.

بهترین روش از شیر گرفتن نوزاد را نیز بخوانید.

زمان از شیر گرفتن
طبق آیه‌ای از قرآن کریم دوره شیرخوارگی نوزاد دو سال تعیین شده است. خداوند متعال در قرآن کریم خطاب به مادران می‌فرماید:
مادران، فرزندان خود را دو سال تمام، شیر می‌دهند. این برای کسی است که بخواهد دوران شیرخوارگی را تکمیل کند.
زمان از شیر گرفتن کودکان بین خانواده‌ها تفاوت زیادی دارد. در زمان قدیم و در بعضی جوامع امروزی، کودک مدت دو یا سه سال و بیشتر از شیر مادر تغذیه می‌کند، ولی در کشورهای غربی دوره شیردهی از چندین ماه تجاوز نمی‌کند.
برای مدت زمان شیردادن، یک سال مدتی قراردادی است که از نظر پزشکی قابل قبول می‌باشد. بیشتر پستانداران، بچه‌های خود را تا وقتی شیر می‌دهند که وزن آن‌ها سه برابر وزن زمان تولدشان می‌شود. این مدت برای نوزاد انسان حدود یک سال است.
کودک از 9 تا 12 ماهگی حافظه خوبی ندارد و نمی‌تواند بدون دیدن مادر از حضور وی آگاه باشد، اما بین یک تا دو سالگی به مرحله‌ای می‌رسد که از نظر فیزیکی قادر است با راه رفتن از مادر دور شود، می‌تواند غذا را با دست خود بگیرد و در دهان بگذارد و با حرف زدن خواسته‌های خود را بیان کند.
در بین یک تا دو سالگی قدرت یادآوری کودک بهتر می‌شود و می‌تواند از مادر تصویری ذهنی بسازد که حتی در غیاب مادر، او را به یاد بیاورد. با این توانایی، کودک هر جا می‌رود، احساس مادر را نیز با خود می‌برد و آسان‌تر از سینه مادر جدا می‌شود.
سن مناسب برای ترک شیرخوردن بسیار متفاوت است. بسیاری از کودکان قبل از دو سالگی میل به شیر خوردن را از دست نمی‌دهند. بنابراین زمان ایده‌آل برای از شیر گرفتن، وقتی است که کودک آماده باشد.
بعضی کودکان پُرنیاز هستند و از سایر کودکان بیشتر شیر می‌خورند و دوره شیرخوارگی آن‌ها طولانی‌تر است، از این رو نمی‌توان یک قاعده کلی برای زمان از شیرگرفتن تعیین کرد.

اگر پدر و مادری کودک خود را از زمان تولد با شیوه دلبستگی پرورش داده باشند و با نیازها و روحیه او آشنا باشند، به‌خوبی می‌دانند که چه زمانی باید کودک خود را از شیر بگیرند.
برخی عقیده دارند که طولانی شدن دوره شیرخوارگی باعث لوس شدن و وابستگی کودک می‌شود. تجربه و تحقیق در این زمینه خلاف این عقیده را نشان می‌دهد.
بررسی نشان داده است کودکانی که مدت بیشتری شیر می‌خورند و به مادران خود متکی هستند، نسبت به کودکانی که زود از شیر گرفته شده‌اند، استقلال بیشتری دارند و آسان‌تر از مادرشان جدا می‌شوند. در روابط خود پایدارتر و در زندگی منظم‌تر هستند.
بررسی‌های ده ساله در یک مرکز مشاوره تغذیه با شیر مادر نشان می‌دهد کودکانی که مدت بیشتری از شیر مادر تغذیه می‌کنند، آرام‌تر و منظم‌تر هستند و مراحل تکامل را بهتر طی می‌کنند.
ممکن است والدین با شناختی که از رفتار و روحیه کودک خود دارند، زمان معینی را برای از شیر گرفتن او در نظر گرفته باشند که به نظر بعضی افراد طولانی باشد. در این صورت نباید تحت تأثیر اظهارنظرهای دیگران قرار بگیرند. در روش تغذیه کودک طبق نیاز او، کودک به صورتی بار می‌آید که به والدین خود اعتماد پیدا می‌کند. بنابراین مادران باید به روش مادری خود اعتماد داشته باشند.

روش‌های سنتی از شیر گرفتن و معایب آن
1- طعم ناخوشایند به جای شیر مادر:
در گذشته یکی از روش‌های معمول برای از شیر گرفتن کودک، استفاده از داروهای گیاهی تلخ بود. مادر قبل از اقدام به شیر دادن، موضع شیردهی را با داروی تلخ گیاهی نظیر: صبر زرد، کلپوره و… آغشته کرده، به محض این‌که کودک شروع به شیر خوردن می‌کرد، به جای طعم شیرین شیر، دهانش تلخ و از شیر خوردن منصرف می‌شد.
از جمله آثار نامطلوب این روش آن است که گیاهان دارویی مصارف درمانی خاص خود را دارند و هر دارو در جهت درمان یک بیماری به کار می‌رود. به عنوان مثال صبر زرد جزو داروهای مسهل است و در صورت مصرف زیاد ممکن است کودک را دچار اسهال کند. مصرف بیش از اندازه کلپوره نیز به‌ویژه برای کودکان حالت مسموم کننده دارد.

2- زخمی یا بدنما کردن سینه:
مادر با زخمی یا بدنما جلوه دادن سینه، حس ترحم کودک را بر می‌انگیزد. در نتیجه شیرخوار برای اینکه مادرش احساس ناراحتی نکند شیر نمی‌خورد.
از جمله معایب این روش نیز می‌توان به آثاری که این کار می‌تواند بر روح کودک بگذارد، اشاره کرد. در این حالت کودک قلباً برای مادر متأسف می‌شود. گاهی هم ممکن است کودک از این وضعیت بترسد و مشکلی بر مشکلات بیفزاید. ضمن آن‌که بعد از رفع مانع، کودک مجدداً جهت خوردن شیر اقدام می‌کند و بعد از آن، حرف‌های مادر را دروغ می‌پندارد و برای حرف او ارزش قایل نمی‌شود.
3- روش ترک کردن
در این روش مادر برای این که کودک شیر خوردن را فراموش کند، او را مدتی ترک می‌کند و به مسافرت می‌رود. از این روش باید پرهیز کرد، زیرا بار جدایی مادر پس از گرفتن کودک از شیر، برای او خیلی سنگین است. از شیر گرفتن ناگهانی کودک و ترک کردن او روش خوبی نیست.

مقاله بهترین روش از شیر گرفتن نوزاد را نیز بخوانید.