کودکان بد غذا
امتناع از غذا خوردن یکی از نخستین راههایی است که کودکان خردسال زورآزمایی میکنند و حس استقلال خواهی خود را به نمایش میگذارند. آنها خیلی زود میفهمند که چهقدر بازی دادن شما هنگام غذا آسان است. در واقع درگیریهای هنگام غذا خوردن اغلب یکی از بدترین عوامل استرسزا برای آنهایی است که تازه پدر یا مادر شدهاند. زبان بازی با کودک برای اینکه غذا بخورد، به هر شکلی مانند رشوه، تهدید، یا حتی تهیه جنونآمیز یک شاهکار آشپزی، معمولاً نتیجه عکس دارد.
خونسرد باشید
هر قدر عادات تغذیهای کودک شما غیر منطقی به نظر برسد، سعی کنید واکنش شما خونسردانه باشد. هدف این است که به کودکتان کمک کنید بهتدریج به سوی غذا خوردن عادی با خانواده سوق داده شود، نه اینکه او را مجبور به همکاری کنید. به کودک فشار نیاورید تا غذاهایی را که شما میخواهید بخورد. سعی کنید تنش عاطفی ایجاد نکنید. غذا نباید برای آموزش اطاعت به کودک به کار رود.
متأسفانه بسیاری از کودکان به نظر میرسد از لبریز کردن کاسه صبر والدین خود لذت میبرند. از هر چه بگذریم، خودداری از غذا خوردن کودک را در مرکز توجه قرار میدهد. تنها راه مقابله با این مشکل خودداری از خشم است. فقط غذایی را که کودک نمیخورد از جلوی او بردارید. سعی در ایجاد احساس گناه در کودک نیز خوب نیست. کاری نکنید کودک احساس کند وظیفه اخلاقی دارد که بشقابش را تمام کند. بعید است بتوان به یک کودک دو ساله انگیزه داد که شامش را تمام کند. خوب است به یاد داشته باشید که هیچ کودک خردسالی به خودش گرسنگی نمیدهد و رژیم غذایی ناهنجار او ممکن است در عین غیر عادی بودن تأمین کننده نیازهای غذایی او باشد. به جای اینکه بهطور روزمره نگران رژیم غذایی کودکتان باشید، به یاد داشته باشید که در واقع تعادل رژیم غذایی او ظرف چند روز متوالی اهمیت دارد.
غذا خوردن دم دمی
گاهی کودکان طی دورههای زمانی خاصی فقط چند غذای خاص را میخورند. مثلاً اگر کودک شما همیشه هنگام غذا، لقمه کره میخواهد زیاد نگران نشوید. سعی کنید از نان گندم کامل استفاده کنید و مثلاً پنهانی کمی موز نیز لای نان بگذارید یا یک لیوان شیر یا شیر میوهای به او بدهید که همراه لقمهاش بخورد.
کماکان غذاهای خوشمزه و مغذی جلوی او بگذارید. کودکان میتوانند به گستره کاملاً محدودی از غذاها بسنده کنند اما جز در موارد نادر، نهایتاً از یک رژیم غذایی یکنواخت خسته میشوند. گاهی ممکن است عادات غذایی زودگذر کودک شکل بارزتری پیدا کند و گاهی نیز بسیار غیرمنطقی به نظر برسد. مثلاً شاید از خوردن غذاهایی که در بشقاب با یکدیگر تماس یافتهاند خودداری کند. در این صورت ظرف غذایی که بخشهای جدا از هم داشته باشد راه حل این مشکل موقت خواهد بود.
امتناع از غذاهای خاص
اگر کودک شما دائماً از خوردن یک غذای خاص امتناع میکند، باید قبول کنید که آن غذا را واقعاً دوست ندارد. گاهی بهترین کار آن است که به خواستهای کودکتان احترام بگذارید. از هر چه بگذریم، بزرگسالان هم از بعضی چیزها خوششان میآید و از بعضی چیزها بدشان میآید. سعی کنید تشخیص دهید چه وقت کودک شما دارد لجبازی میکند و چه وقت واقعاً از یک غذا بدش میآید. اگر کودک با سبزیجات مشکل دارد، راههای زیادی برای پنهان کردن آنها در غذاها وجود دارد.
گوشت نیز از غذاهایی است که کودکان غالباً نمیخورند. رژیم غذایی سالم لزوماً نباید گوشت داشته باشد، مشروط به اینکه شامل شیر و لبنیات، حبوبات یا سویا باشد، که مقادیر کافی پروتئین، آهن و ویتامین B دارند. البته اغلب کودکان از بافت گوشت بدشان میآید و نه طعم آن. شاید کودک شما از گوشت تکهای بدش بیاید، اما اگر گوشت را به صورت کاملاً یکدست چرخ کرده باشید خوشش بیاید. همچنین میتوانید کوفته ریزه درست کنید و با سس به کودک بدهید، یا گوشت را خیلی ریز خرد کنید، با آب گوشت مرطوب کنید، و آن را با ترکیبی از سیب زمینی و هویج له شده مخلوط کنید.
استفاده از قاشق و چنگال
تا ۱۸ ماهگی کودک شما ممکن است استفاده از قاشق و چنگال را یاد بگیرد. اگر برایش قاشق و چنگال و بشقاب مخصوص در نظر بگیرید، شاید اشتیاق بیشتری برای غذا خوردن نشان دهد.
راهبردهای دیگر
شاید لازم باشد راههای مختلفی را برای تشویق کودکتان به خوب خوردن امتحان کنید. نسبت به برخی از ویژگیهای رفتاری او واکنش مبتکرانه نشان دهید، اما همه قوانین را کنار نگذارید. سعی کنید شما ابتکار عمل را در دست داشته باشید نه اینکه تحت حاکمیت کودک قرار بگیرید. نکته مهم دیگر آنکه همیشه یکنواخت عمل کنید.
اجازه استقلال
به کودکتان میدان بدهید تا استقلال خواهی خود را بروز دهد. مثلاً سه نوع سبزیجات جلوی او بگذارید و اجازه دهید دو تای آنها را انتخاب کند. همچنین میتوانید او را در آماده کردن غذا دخالت دهید یا هنگام خرید بگذارید او میوه انتخاب کند. بهتر است سهم غذای کودک را کم در نظر بگیرید و اگر خورد و باز هم خواست، یک سهم دیگر به او بدهید. در این صورت کودک احساس خواهد کرد که روی مقدار غذایی که میخورد کنترل دارد، و از سوی دیگر با دیدن یک بشقاب پر از غذا وحشت نخواهد کرد.
غذاهای سرپایی
همیشه چند نوع غذای انگشتی ساده که کودک بتواند با خیال راحت بخورد آماده داشته باشید.
جمعی غذا بخورید
اوقات غذا خوردن یک واقعه اجتماعی است، بنابراین تا جایی که میتوانید همراه با کودکتان غذا بخورید تا سرمشق خوبی برای او باشید. در این حال او را تشویق کنید غذایی را که شما از آن لذت میبرید بخورد (و از چیزهای منحرف کننده توجه مانند تلویزیون اجتناب کنید). دعوت کردن از یک دوست برای صرف غذا، اضافه کردن جلوههای ظاهری جذاب به غذا، یا تغییر دادن محل غذا خوردن همگی ممکن است نتایج اعجاب آوری داشته باشد.
تغییر محل غذا خوردن
پیک نیک در بیرون همراه با عروسک کودک، خوردن غذای سرپایی را تبدیل به یک تفریح بی نظیر میسازد.
به یاد داشته باشید
– از غذاهایی که صرفاً کالری تأمین میکنند، مانند نوشابه یا آب نبات خودداری کنید. همیشه مقداری غذاهای سرپایی سالم آماده داشته باشید.
– اگر واقعاً نگران مقدار و نوع غذای کودکتان هستید، غذاهایی را که میخورد به صورت هفتگی ثبت کنید. احتمالاً در خواهید یافت که رژیم غذایی او به نحو اعجاب آوری متعادل است.
– اگر کودک شما دوست دارد قبل از خوردن غذا با آن بازی کند، به او این اجازه را بدهید، و فعلاً سعی نکنید آداب غذا خوردن مؤدبانه را به او بیاموزید.
– هر بار مقدار کمی غذا جلوی کودک بگذارید. در این صورت کودک کمتر وحشت میکند و این امکان نیز فراهم میشود که کودک شما تا حدی روی مقدار غذایی که میخورد کنترل داشته باشد.
– گاهی محل غذا خوردن را عوض کنید. حتی برگزار کردن پیک نیک در حیاط خانه ممکن است مفید واقع شود.