آسودگی خیال هنگام شیردادن
وظایف و مسئولیت سنگین مادری و نگهداری از کودک به قدری دشوار است که مادر کمتر میتواند فرصتی پیدا کند تا با خیال آسوده بنشیند و به نوزاد شیر بدهد. تنشها و فشارهای عصبی میتواند ترشح شیر را متوقف کند. این تنشها گاهی هم از مادر به نوزاد منتقل میشود، بهویژه وقتی که واکنش ترشح شیر، غیرفعال شده باشد؛ این امر نوزاد را عصبی و مضطرب خواهد کرد.
در بدن مادر سیستم و دستگاه آرامکنندهای وجود دارد که با تولید هورمون پرولاکتین بهکار میافتد. هر فعالیتی که ترشح این هورمون را افزایش دهد، باعث آرامش مادر میشود.
از این رو، مادر قبل از این که شیر دادن را شروع کند، بهتر است به چیزهای دوستداشتنی فکر کند و به فعالیتهای زنانهای بپردازد که ترشح پرولاکتین را تقویت میکند. به طور مثال:
– به نوزاد بیندیشد که در حال شیر خوردن است. قیافه جذاب او را پیش خود مجسم کند. حالت معصومانه او را به یاد بیاورد که بیش از هر چیز به مادر لذت و آرامش میدهد. فکر کردن به حرکات دلپذیر و صورت جذاب نوزاد، هورمون پرولاکتین را به جریان میاندازد. اگر در این هنگام نوزاد در مقابل مادر قرار ندارد، به عکس او نگاه کند و خود را برای تغذیه او آماده سازد.
– ناز کردن و نوازش نوزاد و تماس دست مادر با بدن نرم و لطیف او، ترشح پرولاکتین را زیاد میکند.
– مادر هنگام شیر دادن از چیزهایی که باعث حواسپرتی و برهم خوردن آرامش خود و نوزاد میشود، پرهیز کند.
– تلفن را از پریز بکشد و در یک اتاق خلوت به نوزاد شیر بدهد.
– مادر بهتر است قبل از شیر دادن، یک لیوان شیر یا آبمیوه با یک بیسکویت بخورد.
– گرفتن دوش یا حمام گرم و یک چرت یا استراحت کوتاه به ترشح شیر کمک میکند و مادر را برای تغذیه نوزاد آماده میسازد.
– روش نفس کشیدن عمیق و کسب آرامش، روش خوبی برای رفع خستگی و از بین بردن تنشهای احتمالی است.
– ماساژ پشت، گردن و شانهها، بهویژه بالای ستون فقرات، تنشهایی را که از ترشح شیر جلوگیری میکند، از بین میبرد. گرفتگی این نقاط حساس، مانع ترشح شیر میشود. اگر مادر تنها باشد و کسی برای مالیدن پشت او حضور ندارد، میتواند پشت خود را به تیزی لبه دیوار یا لبه در بمالد و احساس راحتی کند.
– فکرها و نگرانیهای مربوط به کار و مسئولیتهای منزل و بیرون از منزل را فراموش کند، زیرا این نگرانیها فکر مادر را از شیر دادن منحرف میکند. استراحت و فراموش کردن مشکلات در طول شیر دادن، آرامش بیشتری به مادر میبخشد. این آرامش و آسودگی خیال به آمدن شیر از سینه کمک میکند و باعث ترشح هورمونهایی میشود که این آرامش را تداوم میبخشد. با شیر خوردن نوزاد این دور تکرار میشود. به عبارت دیگر، وقتی مادر خسته است، میتواند در جای راحتی بنشیند و با خیال آسوده به نوزاد شیر بدهد تا نوزاد هم به او آرامش بیشتری ببخشد.
فضای مناسب برای شیر دادن
اتاقی خوش منظره با نور کافی و هوای تازه و مطبوع که دور از سر و صدا و شلوغی باشد، محیط خوبی برای شیر دادن است. مادر میتواند در این اتاق یک مبل راحتی، تعدادی بالش و یک چهارپایه زیرپایی (کوتاه) و یک رادیو ضبط بگذارد.
اگر کودک بزرگتری دارد، به این مجموعه تعدادی کتاب، اسباببازی و مقداری تنقلات و نان شیرینی اضافه کند تا کودک را نیز سرگرم کند.
این اتاق جای مناسبی برای تغذیه نوزاد و در عین حال رسیدگی و بازی کردن با کودک بزرگتر است. اگر هنگام شیر دادن، کودک نوپا شروع به شیطنت میکند، مادر میتواند با خواندن کتاب و دادن بیسکویت، وی را سرگرم کند. یک سبد از اسباببازیهای کودک را مخصوص این اتاق نگاه دارد تا به این وسیله، کودک خاطره خوشی از این اوقات پیدا کند. وقتی نوزاد را در بغل خود شیر میدهد، میتواند با کودک هم بازی کند. اگر کودک فعال و پرانرژی است و میخواهد از مبل و صندلی بالا رود و مانع شیر دادن مادر میشود، بهتر است روی فرش بنشیند تا خیالش آسودهتر باشد. برای شیر دادن از اتاق کودک هم میتوان استفاده کرد. برای این که از بابت کودک خیال مادر راحت باشد، در اتاق را ببندد تا زیر نظرش باشد. وقتی کودک از مقابل چشم مادر دور میشود، دلواپسی و نگرانی از به خطر افتادن او، آرامش لازم را از بین میبرد.
اگر مادر برای شیر دادن جای امن و راحتی انتخاب کند، رفتار کودک بزرگ نیز اصلاح میشود، چون میتواند در این هنگام، بازی کند. یعنی به جای این که در هنگام شیر دادن به نوزاد، شروع به ناآرامی کند، راضی و خوشحال خواهد بود. وقتی نوزاد پس از شیر خوردن به خواب میرود، مادر میتواند مدتی را کنار کودک بزرگتر بگذراند و شاید هم فرصتی پیدا کند تا هر سه نفر کنار هم به خواب بروند و استراحت کنند.
شیر دادن به نوزاد در وان حمام
یکی از بهترین روشهای استراحت و بهدست آوردن آرامش و آمادگی برای شیر دادن، نشستن در آب گرم است، بهطوری که آب تا زیر سینه را بپوشاند. وقتی مادر در وان نشست، نوزاد را طوری روی زانوی خود بنشاند که نصف بدنش در آب قرار گیرد و سپس به او شیر بدهد. بهتر است هنگام پا گذاشتن به داخل وان یک نفر به او کمک کند و نوزاد را به دستش بدهد. اگر کسی برای کمک کردن حضور ندارد، نوزاد را روی حولهای کنار وان بخواباند و وقتی در آب مستقر شد، او را بردارد و در بغل بگیرد. هنگامی که مادر میخواهد وارد وان بشود، در بغل داشتن نوزاد کار خطرناکی است، زیرا خطر لیز خوردن وجود دارد.