راههای افزایش شیر مادر
مادران باید سعى کنند همیشه هنگام شیردادن به شیرخوار، وضو داشته باشند و با نام خدا به فرزندانشان شیر دهند. چرا که خصوصیت روحى و فکرى مادر همراه شیر به طفل منتقل مىشود.
برای افزایش شیر مادر چند راه وجود دارد:
– مکیدن پستان توسط شیرخوار
– تمایل قلبى مادر به شیر دادن
– نوشیدن مایعات حدود ۱۲- ۱۰ لیوان در روز (شیر، دوغ، آبمیوه و…):
توصیه مىشود مادران مایعات را ۱۰ الى ۱۵ دقیقه قبل از شیر دادن به نوزاد، بنوشند و به یاد داشته باشند که مصرف بیش از حد مایعات تأثیر مضاعفى در افزایش شیر ندارد، زیرا بدن به سرعت، آب اضافى را از طریق ادرار دفع مىکند.
– تغذیه مناسب:
خوردن سبزیجات تازه و غذاهاى حاوى نشاسته مانند برنج، ماکارونى و… .
– شروع تغذیه نوزاد با شیرمادر، حداکثر تا دو ساعت بعد از زایمان
– فعالیت جسمى مناسب و پرهیز از خستگى در دوران شیردهى
– خودداری از دادن شیر خشک به نوزاد، مگر این که از نظر پزشکی لازم باشد.
– کنار گذاشتن مسئولیتهای سنگین و کارهای زیاد
– شیر دادن در اتاق خلوت و آرام
– استفاده از بالش براى راحتى پشت، دست و پا
– بستن چشمها و مجسم کردن چشمهها و جوىهاى آب روان در ذهن.
– گوش ندادن به انتقاد و پیشنهاد و سخنان مأیوس کننده افراد ناآگاه درباره کافى نبودن شیر و سیر نشدن نوزاد، در مقابل معاشرت با مادرانى که در کار مادرى و تغذیه نوزاد خود موفق بودهاند.
– خواباندن نوزاد در رختخواب و کنار مادر:
شیر دادن در طول شب و در حال خواب و بیدارى، محرکى قوى براى تولید شیر است. هورمون تولید شیر، وقتى که مادر در خواب است بیشتر ترشح مىشود.
– زیاد کردن دفعات شیر دادن حداقل یک بار در هر ۲ تا ۳ ساعت:
اگر نوزاد در طول روز بیش از ۳ ساعت مىخوابد، بهتر است او را براى تغذیه بیدار کرد. نوزاد حتى اگر خوابآلود باشد، به سینه مىچسبد و ترشح شیر را تحریک مىکند.
– نگاه کردن به صورت نوزاد در هنگام شیردادن و نوازش کردن او:
این ابراز محبت و مهر مادرى ترشح هورمون مولد شیر را افزایش مىدهد.
– تنظیم کردن برنامه خواب مادر با خواب نوزاد:
براى این کار باید بعضى از کارهاى سنگین خانه را تعطیل یا انجام آنها را به فرد دیگرى واگذار کرد.
– بیرون آوردن لباس نوزاد هنگام شیر دادن:
تماس بدن نوزاد با بدن مادر باعث بیدارى نوزاد مىشود و کار تغذیه را آسان مىکند.
– جابه جا کردن نوزاد روى سینه:
در روش سنتى شیر دادن، نوزاد را ابتدا روى یک سینه مىگذارند تا خوب تغذیه کند. این تغذیه معمولاً بین ۱۰ تا ۱۵ دقیقه طول مىکشد، سپس نوزاد را روى سینه دیگر مىگذارند. در نوبت بعدى، این ترتیب را عوض مىکنند. براى نوزادى که زود به خواب مىرود، بهتر است از روش متناوب استفاده کرد و بین هر تعویض یا جابهجایى نوزاد را وادار به آروغ زدن نمود. مادر ابتدا بگذارد نوزاد از سینه اول شیر بخورد تا این که از شدت مکیدن و بلعیدن شیر کاسته و چشمهایش سنگین و خوابآلود شود. این مرحله حدود ۴ تا ۵ دقیقه طول مىکشد. حال مادر میتواند او را از سینه جدا کرده، نشانیده و با نواختن به پشت او، وى را وادار به آروغ زدن نماید. آنگاه او را از سینه دوم شیر داده تا قدرت مکیدنش ضعیف شود. دوباره او را روى زانوى خود نشانده و پشت او را نوازش داده تا آروغ بزند. بار دیگر مادر، شیر دادن را از سینه اول شروع کند و روش قبل را تکرار نماید تا نوزاد سیر شود. این روش باعث ترشح شیر پرانرژى، پرچربى و غلیظ مىشود. به این ترتیب که هنگام شیر دادن، مثلاً با سینه راست، شیر غلیظ و پرانرژى در سینه چپ تولید و جمع مىشود. وقتى نوزاد این سینه را مىگیرد، از شیر غنىترى تغذیه مىکند. به این دلیل مىگویند که نوزاد از شیر سینه دوم رشد مىکند. ماساژ سینه قبل از شیر دادن و هنگام تغذیه نوزاد نیز ترشح شیر غنى و پرانرژى را تقویت مىکند.
– تغذیه مضاعف نوزاد:
این روش نیز باعث افزایش حجم شیر و چربى آن مىشود. بعد از شیر خوردن نوزاد و سیر شدن او، به جاى این که مادر بلافاصله او را بخواباند، وى را در کالسکه بنشاند و مدتى راه ببرد. آنگاه بگذارد آروغ بزند و پس از حدود ۲۰ دقیقه، یک نوبت دیگر به او شیر بدهد. استراحت نوزاد در حالت نشسته براى ۱۰ تا ۲۰ دقیقه و سپس راه بردن او، اجازه مىدهد که هواى حبس شده خارج شود و جاى لازم را براى شیر بیشتر باز کند.
– استفاده از گیاهان معطر و شیرآور:
یکى از گیاهان معطر، شنبلیله است که دم کرده دانه آن تأثیر خوبى در افزایش شیر دارد. براى تهیه آن، میتوان یک قاشق چاىخورى از دانه شنبلیله را در یک فنجان آب داغ ریخته تا ۵ دقیقه دم بکشد و رنگ، عطر و طعم خوشى پیدا کند. این دم کرده داراى عطر و طعم شیرینى نزدیک به طعم عسل است. چند فنجان از این چاى شنبلیله کمک خوبى براى ازدیاد شیر است. همچنین استفاده از جوشانده ریشه کاسنى موجب افزایش شیر مادر مىگردد.
– دلگرمى و امید خود را حفظ کردن و هرگز دلسرد نشدن:
اگر باز هم شیر کافى نبود، میتوان براى رفع مشکل به یک مشاور تغذیه مراجعه کرد.