دلبستگی به نوزاد

دلبستگی به نوزاد
در آغوش گرفتن نوزاد ، شیردادن به او، حرف زدن با او و نگاه کردن در چشم‌های او، چنان پیوند و پیوستگی محکمی میان مادر و فرزند ایجاد می‌کند که مادر نمی‌تواند از این موجود که در حمل و زایمان او رنج زیادی تحمل کرده است، دل بردارد و از او جدا شود. در واقع چنین اجباری هم وجود ندارد.
دل‌بستگی را می‌توان یک پیوند فیزیکی و عاطفی دانست که هنگام تولد بین والدین و نوزاد برقرار شده و رفته‌رفته محکم‌تر می‌شود. دل‌بستگی ادامه پیوندی است که در دوران بارداری، بین مادر و کودک به‌وجود آمده و در وجود مادر به کمک احساس و آگاهی از آن‌چه در درون او می‌گذرد، تقویت شده است. مادر با مشاهده تغییرات فیزیکی و شیمیایی در بدن خود، حضور یک موجود آشنا را باور می‌کند. عمل زایمان ، که نوزاد را از بدن مادر جدا می‌سازد، این پیوند را از بین نمی‌برد، بلکه با واقعیت بخشیدن به نوزاد آن را محکم‌تر می‌کند. بعد از زایمان، مادر با موجودی ملاقات می‌کند که قبلاً با رشد و حرکات او آشنا شده و طپش قلب او را به کمک گوشی شنیده است. در این‌جا عشق مادری شکل دیگری پیدا می‌کند و مادر نیازهای جدید نوزاد را می‌شناسد. قبل از تولد، نوزاد، از خون مادر غذای خود را تأمین می‌کرد و اکنون از شیر مادر تغذیه می‌کند و چشم و گوش و صدا و تمام وجود مادر را به خود جلب می‌نماید. این پیوستگی را با هیچ عذری نباید تضعیف کرد، مگر این که محدودیت پزشکی ایجاد نماید.

پیشنهاد میکنیم چگونگی ایجاد پیوند عاطفی نوزاد و والدین و نیز آگاهى والدین از نیازهاى نوزاد، عامل مهم در برقرارى پیوند بین والدین و نوزاد را هم بخوانید.
درباره تأثیرات این پیوستگی روی مادر و فرزند سؤالاتی وجود دارد و تحقیقات پزشکی می‌کوشد تا احساسات و عواطف دل‌پذیر و شگفت‌انگیز مادر و نوزاد را به بیان درآورد. در این تحقیقات، دو گروه از مادران با دو روش متفاوت نگه‌داری از فرزند، مقایسه شده‌اند:
گروه اول، مادرانی هستند که با نوزادشان بلافاصله پس از تولد تماس داشته‌اند.
گروه دوم، مادرانی هستند که نوزاد پس از تولد مدتی از آن‌ها جدا و سپس به آن‌ها ملحق شده است.
این بررسی‌ها نشان می‌دهد که مادران گروه اول، از نظر انجام وظایف مادری نسبت به گروه دوم امتیاز دارند. این مادران به فرزند خود بهتر شیر می‌دهند، با او راحت‌تر و ساده‌تر سخن می‌گویند و مدت بیشتری با او می‌نشینند و سر و روی او را نوازش می‌کنند.
این مطالعات هم‌چنین نشان داده است که پس از تولد، دوره حساس و تأثیرپذیری وجود دارد که مدت آن یک ساعت است و در این مدت، نوزاد نسبت به مادر خود پذیرش و حساسیت بیشتری نشان می‌دهد. پیوند و دل‌بستگی در این دوره، انگیزه قوی‌تری برای انجام وظایف مادری در مادران به‌وجود می‌آورد. مادران گروه دوم، که نوزاد خود را پس از مدت کوتاهی ملاقات می‌کنند، اعتمادبه‌نفس کمتری دارند و پیوستگی آن‌ها با نوزاد ضعیف‌تر است. پدرانی که هنگام تولد نوزاد حاضرند و او را ملاقات می‌کنند نیز دل‌بستگی بهتر و عمیق‌تری به فرزند خود دارند و زمینه خوبی برای ایجاد رابطه عاطفی محکم بین پدر و فرزند را پدید می‌آورند.
نوزادانی که با عمل سزارین به دنیا می‌آیند، یا به علت نارس بودن مدتی از مادر جدا می‌مانند، ایجاد این پیوستگی را در دوره حساس از دست می‌دهند. هم‌چنین نوزادانی که به فرزندخواندگی پذیرفته می‌شوند، از این فرصت محروم هستند. آیا پیوستگی والدین و فرزند به علت از دست رفتن این فرصت یک‌ساعته بعد از تولد، خدشه‌دار می‌شود؟ آیا می‌توان این کمبود را به نحوی دیگر جبران نمود؟ بررسی‌های جدید تأثیر پایدار و دائمی پیوند اولیه را در یک ساعت پس از تولد، مورد تردید قرار می‌دهد. بنابراین والدینی که نتوانسته‌اند نوزاد خود را بلافاصله بعد از تولد ملاقات کنند و مدتی از وقت خود را در کنار او بگذرانند، نباید از احتمال سست شدن این پیوند نگران باشند. پیوند اولیه را نباید چسبی به حساب آورد که والدین و فرزند را برای همیشه به هم مرتبط سازد، بلکه در دوران طفولیت و کودکی و نوجوانی، مراحل زیادی وجود دارد که در ایجاد و استحکام این پیوستگی تأثیر دارند.
در هر حال، گر چه محرومیت از پیوند اولیه ممکن است برای همیشه تأثیر نامطلوبی باقی نگذارد، ولی اهمیت این دوره کوتاه و حساس بیولوژیکی را در شکل‌گیری و استحکام روابط عاطفی بین والدین و فرزند نباید فراموش کرد. در مورد مادران گروه دوم و نارسایی احتمالی در پیوستگی اولیه این گروه نیز می‌توان گفت که احساسات و عواطف شدید مادر به نوزاد در هنگام رسیدن به یکدیگر، می‌تواند محرومیت از ملاقات و پیوستگی اولیه را جبران نماید. حتی در مورد فرزندخواندگی، والدین جدید هنگام گرفتن و ملاقات نوزاد یک هفته‌ای، چنان اشتیاقی از خود نشان می‌دهند که با شادی والدین بیولوژیکی در اتاق زایمان قابل مقایسه است.
دیدار والدین از نوزاد هنگام تولد، برای ایجاد دل‌بستگی اهمیت زیادی دارد و اگر مادر نتواند بلافاصله پس از تولد نوزاد را بپذیرد، باید از پدر دعوت کرد تا در اتاق زایمان یا اتاق نوزادان او را ملاقات کند. بررسی‌ها نشان می‌دهد پدرانی که نوزادشان با عمل سزارین به دنیا می‌آیند و در دقایق اول، فرصت دیدار نوزاد خود را دارند، نسبت به پدرانی که از این ملاقات محروم‌اند یا چند ساعت بعد نوزاد را می‌بینند در ماه‌های بعد محبت و توجه بیشتری به فرزند خود پیدا می‌کنند.