بیماری لایم و کنه ها

بیماری لایم و کنه ها

لایم یک بیماری جدی است که چنان چه به موقع درمان نشود، آرتریت مزمن و اختلالات عصبی پدید می آورد.

پزشکان، نخستین مورد این بیماری را در سال 1975 گزارش دادند. در حال حاضر، گزارش هایی از گرفتار شدن کودکان و بزرگ سالان به این بیماری در تمام ایالت های امریکا وجود دارد.

برای پیش گیری از ابتلا به این بیماری، لازم است اطلاعاتی در مورد کنه (عامل ایجادکننده بیماری) و مناطق آلوده به کنه در فصل های گرم سال (به ویژه تابستان) به دست آورید. اقدامات پیش گیری کننده بسیار مؤثر است و از آلوده شدن کودکانی که در مناطق دارای کنه زندگی می کنند، جلوگیری به عمل می آورد.

درباره بیماری

عامل بیماری نوعی باکتری به نام بوره لیا است و کنه کوچکی به نام ایگزودس آن را به انسان و حیوانات منتقل می سازد. سه تا 32 روز پس از نیش زدن کنه، جوش های ریز سرخ رنگی روی پوست ظاهر می شود. این جوش ها که در اصطلاح پزشکی اریتمامیگرانز (EM؛ ای ام) خوانده می شود. به تدریج بزرگ شده و مرکز آن، شبیه چشم سگ شفاف می شود. افزون بر جوش (EM) نشانه های دیگری چون سردرد، خستگی، خشکی خفیف گردن و دردهای عضلات و مفاصل نیز ممکن است تا هفته ها وجود داشته باشد. این علائم در صورتی است که از آنتی بیوتیک استفاده نشود. بیماری لایم بسیار خطرناک است زیرا چند هفته تا چند ماه پس از آشکار شدن (EM)، به مغز و اعصاب نیز ممکن است به آن مبتلا شوند. التهاب مفاصل و آتریت زانو در حدود شش ماه پس از آشکار شدن (EM) پدید می آید. در موارد کمیاب، ناراحتی های قلبی نیز چند هفته پس از بروز (EM) مشاهده شده است.

به محض مشکوک شدن به بیماری لایم، کودک خود را به سرعت نزد متخصص کودکان ببرید. در صورتی که بیماری در نخستین مراحل به وسیله آنتی بیوتیک درمان نشود، آرتریت و عوارض عصبی ممکن است تا سال ها تکرار شود. آزمایش تعیین پادتن خون، به تشخیص بیماری کمک می کند اما در مراحل نخستین بیماری، همیشه روشی قابل اطمینان محسوب نمی شود زیرا پادتن خونی را سه یا چهار هفته پس از آغاز بیماری می توان تشخیص داد.

گوزن، موش و سایر حیوانات وحشی که در مناطق جنگلی زندگی می کنند، ممکن است حامل کنه در روی پوست خود باشند. هنگامی که فرزندتان در چمن زار قدم بزند، این کنه ها که از حیوانات جدا شده اند به پای او می چسبند. حداقل 24 ساعت پس از حضور کنه در روی پوست بدن، باکتری ایجاد کننده لایم وارد بدن می شود. به همین دلیل است که بلافاصله پس از قدم زدن فرزندتان در چمن زار و مناطق پر درخت، بهتر است پاهای او را بازرسی کنید.

درباره کنه

کنه ایگزودس به اندازه نوک سوزن، بیضی شکل، دارای هشت پا و به رنگ قرمز تیره است. این حشره قادر به پرواز کردن یا پریدن نیست و بیشتر در میان چمن زارها و مناطق پر درخت پنهان می شود. هنگامی که به پوست می چسبد، درد، التهاب یا خارش ایجاد نمی کند، اما در صورتی که نیش بزند، نقطه گزش ملتهب شده و بزرگ می شود. پس از ساعت ها یا روزها ممکن است از روی پوست جدا شود، بدون آن که فرد حامل آن متوجه این امر شود.

همه کنه ها بیماری لایم ایجاد نمی کنند. «کنه سگ» و «کنه چوب» از این جمله اند. کنه ها شباهت زیادی به هم دارند و از سوی افراد عادی قابل تفکیک نیستند.

اقدامات پیش گیری کننده

هنگامی که در پارک یا منطقه ای جنگلی قدم می زنید (به ویژه بین ماه های اردیبهشت تا تیر) مثل یک پیشاهنگ خوب خود را برای کنه ها آماده کنید. اقداماتی که می توانید برای سلامت خود و خانواده خویش انجام دهید عبارت اند از:

– روی شلوار، جوراب، کفش و لباس فرزندتان اسپری دفع کننده حشرات بزنید. هر یک یا دو ساعت یکبار، مقدار کمی ماده فرار دهنده حشرات به ناحیه پشت گردن و نواحی غیر پوشیده (پاها و ساعد) بزنید. از تماس این ماده با صورت، کف دست و انگشتان و یا پوست های حساس و خراشیده شده خودداری کنید. پس از بازگشت به منزل می توانید پوست فرزندتان را بشویید تا ماده یاد شده از بدن جدا شود؛

– از پیراهن آستین بلند استفاده کنید و دکمه آستین را بسته و پیراهن را داخل شلوار کنید. پاچه شلوار را نیز داخل جوراب کنید. پیراهنی با رنگ روشن که دارای دوخت محکمی باشد بپوشید تا در صورت نشستن کنه روی آن، به راحتی قابل مشاهده باشد؛

– هنگام قدم زدن در پارک یا جنگل، از مسیرهای اصلی استفاده کنید. هنگام گردش و قدم زدن در این نواحی، حوله بلند و سفیدی همراه داشته باشید و به طور مرتب آن را در اطراف مسیر خود بکشید. چنان چه تعداد کنه ها در آنجا زیاد باشد، می توانید آن ها را که به صورت لکه هایی سیاه به حوله چسبیده اند، مشاهده کنید.

– به محض پایان یافتن پیاده روی در این نواحی، بدن تمام افراد را بازرسی کنید. پس از دوش گرفتن نیز بار دیگر بازرسی بدن انجام دهید و لباس ها را به دقت بشویید. مچ پا و دست، پشت سر و گردن و سایر قسمت هایی را که ممکن است در تماس با بوته ها و چمن ها باشد، به دقت مورد بازرسی قرار دهید.

جدا کردن کنه

سعی کنید کنه ها را به گونه ای از بدن جدا کنید که له نشوند تا بتوان ایگزودس بودن یا نبودن آن ها را تشخیص داد.

به وسیله موچین، ناحیه قدامی (دهان) کنه را گرفته و به طور ملایم آن را از بدن جدا کنید. اگر موچین ندارید، دست کش یک بار مصرف به دست کرده و کنه ها را جدا سازید.

پس از جدا کردن کنه، با استفاده از ذره بین نقطه مورد نظر را بازرسی کنید تا تکه ای از کنه در محل باقی نمانده باشد، سپس ناحیه مورد نظر را با آب و صابون بشویید. در صورتی که با انگشت خود کنه را لمس کردید، آن را نیز بشویید.

کنه های جدا شده را صرف نظر از این که زنده هستند یا مرده، داخل شیشه ای قرار دهید و برای تشخیص نزد پزشک ببرید.

کمک والدین

1 – در مورد کنه قابل ناقل بیماری لایم، مطالعاتی انجام داده و اقداماتی پیش گیری کننده پیشنهاد شده در این قسمت را رعایت نمایید. این اقدامات را نه تنها درباره فرزندتان بلکه درباره خود و تمام اعضای خانواده هم رعایت کنید؛

2- از پزشک اطفال درخواست کنید تا عکس کنه را به شما نشان دهد تا بتوانید آن را تشخیص دهید؛

3- هنگامی که فرزندتان به اندازه کافی بزرگ شد، اقدامات احتیاطی در مورد بیماری لایم را به او آموزش دهید؛

4- در صورت مشاهده کنه روی پوست بدن فرزندتان، آن را با موچین جدا سازید.

5- به محض مشاهده علائم بیماری لایم، هر چه زودتر به پزشک مراجعه کنید.

کمک پزشک

1- جدا کردن کنه از بدن و تشخیص آن؛

2- تشخیص بیماری لایم از طریق اندازه گیری پادتن خون؛

3- تجویز آنتی بیوتیک برای درمان بیماری و سایر داروهای تسکین دهنده درد. آنتی بیوتیک به طور معمول باید به مدت ده تا بیست روز استفاده شود.