التهاب معده یا گاسترو آنتریت در کودکان

التهاب معده
گاسترو آنتریت
حمله‌های گاستروآنتریت ؛ التهاب معده و (روده) که موجب اسهال یا استفراغ یا هر دو می‌شود، در کودکان شایع است.
گاستروآنتریت معمولاً بیماری خفیفی است، اما گاهی نیز خطرناک است، خصوصاً در شیرخواران. شایع‌ترین علت آن در کودکان، عفونت با ویروس‌هایی است که از طریق هوا یا با تماس با مدفوع آلوده منتقل می‌شوند. گاهی نیز میکروب‌هایی که از طریق غذا یا نوشیدنی‌ها منتقل می‌شود باعث گاستروآنتریت می‌شود.

ریزنگار روتاویروس‌ها
روتاویروس‌ها که گروهی از ویروس‌های کروی شکل هستند، بیش‌تر موارد گاستروآنتریت را در کودکان زیر ۲ سال به وجود می‌آورند.

علائم بیماری
بعضی یا همه علائم زیر ۱ تا ۵ روز پس از عفونت بروز می‌کند:
– اسهال
– استفراغ
– بی‌اشتهایی
– درد شکم
– ضعف
– تب

عوارض بیماری
از دست دادن آب بدن در اثر اسهال یا استفراغ یکی از عوارض خطرناک گاستروآنتریت، خصوصاً در کودکان خردسال است.

مراجعه به پزشک
اگر کودک شما زیر ۲ ماه دارد و مشکوک به گاستروآنتریت هستید، فوراً با پزشک تماس بگیرید. در صورت وجود علائم آب‌زدایی بدن نیز، فوراً با پزشک تماس بگیرید در موارد دیگر می‌توان درمان‌های خانگی را امتحان کرد. اگر حمله گاسترو آنتریت ظرف ۲۴ ساعت فروکش نکرد، با پزشک تماس بگیرید، حتی اگر علائم خفیف باشد.

شیوه کمکی
برای جای‌گزین کردن مایعات از دست رفته در اثر اسهال و استفراغ، حتماً به کودک محلول جای‌گزینی آب بدن بدهید.
اگر کودک‌تان را کاملاً با شیر مادر تغذیه می‌کنید، ابتدا محلول جای‌گزینی آب بدن بدهید و فقط اگر گرسنه بود به او شیر بدهید. اگر علائم فروکش کند، می‌توانید مقدار محلول را به تدریج طی حدود ۵ روز کاهش دهید.
برای نحوه درمان شیرخوارانی که با بطری تغذیه می‌شوند و کودکان سنین بالاتر، به دستورالعمل زیر مراجعه کنید.
اگر کودک از شیر گرفته شده، از دستورالعمل‌های زیر مربوط به کودکانی که با بطری تغذیه می‌شوند پیروی کنید.
به‌علاوه، روز اول غذای جامد ندهید.
از روز دوم تا پنجم، پوره سبزیجات و میوه به کودک بدهید و کم‌کم مقدار آن را زیاد کنید و به دنبال آن نیز رژیم غذایی سبکی را برای کودک رعایت کنید.
از روز ششم می‌توان رژیم غذایی عادی را از سر گرفت.

درمان گاستروآنتریت
این دستورالعمل روش پیشنهادی برای درمان شیرخواران و کودکان سنین بالاتر را در صورت ابتلا به گاستروآنتریت نشان می‌دهد. درمان شیرخوارانی که با بطری تغذیه می‌شوند:
روز اول: در ۲۴ ساعت اول به کودک شیر ندهید. به جای آن در فواصل منظم محلول جایگزینی آب بدن بدهید.
روز دوم: در هر نوبت غذا دادن، مخلوطی متشکل از دو قسمت محلول جایگزینی آب بدن و دو قسمت شیر خشک بدهید.
روز سوم: کودک شما قاعدتاً باید بهبود کامل یافته باشد و می‌توان روال تغذیه عادی او را از سر گرفت.

درمان کودکان سنین بالاتر
روز اول: به جای شیر محلول جایگزینی آب بدن یا آب میوه بدون شکر رقیق شده (۱ قسمت در ۵ قسمت آب) بدهید.
روز دوم: می‌توانید پوره میوه بدون شکر و پوره سبزیجات را به رژیم غذایی کودک اضافه کنید.
روز سوم: می‌توان مرغ و سوپ را به رژیم غذایی کودک اضافه کرد. دادن شیر را نیز می‌توان از سر گرفت.
روز چهارم: می‌توان نان، بیسکویت، تخم مرغ، گوشت و ماهی را به رژیم غذایی کودک اضافه کرد.
روز پنجم: کودک شما قاعدتاً باید به طور کامل بهبود یافته باشد و می‌تواند رژیم غذایی عادی خود را از سر بگیرد.

کار پزشک
پزشک کودک را معاینه می‌کند و تصمیم می‌گیرد که درمان در بیمارستان لازم است یا در منزل. اگر قرار شد کودک در منزل درمان شود، نحوه مراقبت از او به شما گفته خواهد شد.
در صورت بستری در بیمارستان، ممکن است آزمایش خون برای تعیین میزان آب‌زدایی بدن صورت گیرد. ممکن است محلول جایگزینی آب بدن به شکل تزریقی به کودک داده شود و به مدت ۲۴ ساعت غذا یا نوشیدنی به او داده نشود. پس از آن، محلول خوراکی جای‌گزینی آب بدن به کودک داده می‌شود و به دنبال آن تدریجاً غذای عادی به او داده می‌شود.

پیش‌گیری از گاستروآنتریت
نمی‌توان از آلوده شدن کودک به ویروس‌های مولد گاستروآنتریت جلوگیری کرد؛ اما پس از آلودگی، کودک نسبت به ویروس خاصی که موجب آن شده است، مصونیت می‌یابد.
پیش‌گیری از گسترش گاستروآنتریت ناشی از عفونت‌های میکروبی آسان‌تر است. مثلاً ظروف تغذیه کودک و نیز اسباب بازی‌های او را قبل از استفاده استریلیزه کنید، سعی کنید همه اعضای خانواده بهداشت شخصی را دقیقاً رعایت کنند و غذاها را در دمای مناسب نگهداری کنید. برای کاهش خطر آلودگی به میکروب سالمونلا، اگر به کودک تخم‌مرغ می‌دهید آن را ۶ دقیقه بجوشانید تا کاملاً سفت شود و مرغ را نیز خوب بپزید.
بیماری از کودک مبتلا قابل سرایت به دیگران خواهد بود تا این‌که مدفوع او به حالت عادی بازگردد و تا چند هفته بعد از آن نیز امکان سرایت وجود دارد؛ بنابراین باید بهداشت شخصی را کاملاً رعایت کنید.