احکام شیردهی – آیت الله مظاهری
مسائل
مسئله 2005: هرگاه زنی بچهای را شیر دهد آن بچه به حکم بچه حقیقی آن زن و شوهر آن زن است، بنابراین فرزندان آن زن به منزله خواهر و برادر آن بچه محسوب میشوند، و برادرش دایی و خواهر او خاله و برادر آن مرد عمو و خواهرش عمه او، و به طور کلی هر کس بر فرزندان حقیقی آن مرد و زن محرم میباشد بر این بچه نیز محرم میشود، بنابراین پدر آن بچه نمیتواند با دخترهایی که از زن شیر دهنده و شوهر اوست ازدواج کند، (زیرا خواهرهای دختر او محسوب میشوند).
مسئله 2006: اگر زنی بچهای را شیر دهد به پدر و برادرهای واقعی آن بچه محرم نمیشود چنانکه شوهر آن زن که شیر مال اوست به مادر و خواهرهای واقعی آن بچه محرم نمیشود، و به طور کلی هیچ یک از محرمهای واقعی آن بچه به محرمهای رضاعی آن بچه محرم نمیشوند، بنابراین شوهر آن زن که صاحب شیر است، میتواند با مادر و خواهرهای واقعی آن بچه ازدواج کند چنانکه آن زن میتواند با پدر و برادرهای آن بچه ازدواج کند.
مسئله 2007: اگر زنی بچه دختر خود را شیر کامل دهد، آن دختر به شوهر خود حرام میشود و همچنین است اگر بچهای را که شوهر دخترش از زن دیگر دارد شیر دهد (زیرا زن او خواهر دختر او محسوب میشود)، ولی اگر بچه پسر خود را شیر کامل دهد زن پسرش بر او حرام نمیشود، چنانکه اگر گاه گاهی بچه دختر خود را یا بچه شوهر دخترش را شیر دهد مانعی ندارد.
مسئله 2008: اگر زن پدر دختری، بچه شوهر آن دختر را از شیر آن پدر شیر دهد، آن دختر به شوهر خود حرام میشود چه بچه از همان دختر یا زن دیگر شوهر او باشد.
شرایط شیر دادن
مسئله 2009: شیر دادنی که علت محرم شدن است، شش شرط دارد: اول: شیر از ولادت باشد، بنابراین اگر پستان بدون ولادت بچه، شیر پیدا کند و کودکی از او خورد سبب محرمیت نمیشود. دوم: شیر آن زن از حرام نباشد، پس اگر شیر بچهای را که از زنا به دنیا آمده به بچه دیگر بدهند، به واسطه آن شیر بچه به کسی محرم نمیشود. سوم: بچه شیر را از پستان بمکد، پس اگر شیر را در شیشه بریزند و به بچه بدهند نتیجه ندارد. چهارم: بچه به واسطه مرض شیر را قی نکند. پنجم: پانزده مرتبه، یا یک شبانه روز شیر سیر بخورد یا مقداری شیر به او بدهند که بگویند از آن شیر استخوانش محکم شده و گوشت در بدنش روییده است. ششم: دو سال بچه تمام نشده باشد و اگر بعد از تمام شدن دو سال او را شیر دهند به کسی محرم نمیشود.
مسئله 2010: باید بچه در بین یک شبانهروز غذا یا شیر زن دیگری را نخورد ولی اگر کمی غذا بخورد که نگویند در بین، غذا خورده اشکال ندارد و نیز باید پانزده مرتبه را از شیر یک زن بخورد و در بین پانزده مرتبه شیر زن دیگری را نخورد و نیز در هر دفعه به اندازهای شیر بخورد که سیر شود.
مسئله 2011: اگر زن از شیر یک شوهر چندین بچه را شیر دهد همه آنان به یکدیگر محرم میشوند، ولی اگر از دو شوهر دو بچه را شیر دهد آن دو بچه به یکدیگر محرم نمیشوند اما اگر چند زن از یک شوهر بچههایی را شیر دهند، همه آنان به یکدیگر محرم میشوند.
مسئله 2012: اگر کسی دو زن شیرده داشته باشد و یکی از آنان بچهای را مثلاً هشت مرتبه و دیگری هفت مرتبه شیر بدهد آن بچه به کسی محرم نمیشود.
مسئله 2013: اگر زنی از شیر یک شوهر پسر و دختری را شیر کامل بدهد خواهر و برادر آن دختر به خواهر و برادر آن پسر محرم نمیشوند.
مسئله 2014: اگر به واسطه شیر دادن، حق شوهر از بین نرود، زن میتواند بدون اجازه شوهر، بچهای را شیر دهد، ولی جایز نیست بچهای را شیر دهد که به واسطه شیر دادن به آن بچه به شوهر خود حرام شود، مثلاً اگر شوهر او دختر شیرخواری را برای خود عقد کرده باشد زن نباید آن دختر را شیر دهد، چون اگر آن دختر را شیر دهد خودش مادر زن شوهر میشود و بر او حرام میگردد.
مسئله 2015: اگر کسی بخواهد زن برادرش به او محرم شود میتواند دختر شیرخواری را برای خود عقد کند و زن برادرش آن دختر را شیر کامل بدهد. که در این صورت عقد دختر باطل و برای او حرام ابدی میشود (زیرا آن دختر، دختر رضاعی برادر آن مرد میشود) و زن برادرش بر او محرم میشود.
مسئله 2016: شیر دادنی که علت محرم شدن است، به دو امر ثابت میشود: اول: خبر دادن عدهای که انسان از گفته آنان اطمینان پیدا کند. دوم: شهادت یک مرد یا دو زن ثقه.
مسئله 2017: اگر شک کنند بچه به مقداری که علت محرم شدن است شیر خورده یا نه، یا گمان داشته باشند که به آن مقدار شیر خورده، بچه به کسی محرم نمیشود.
مسئله 2018: برای شیر دادن بچه، بهتر از هر کس مادر اوست و مستحب است بچه را دو سال تمام شیر بدهد.
مسئله 2019: مستحب است دایهای که برای طفل میگیرند شیعه و مؤمن و دارای عقل و عفت و صورت نیکو باشد.
مسئله 2020: خوب است زنها هر بچهای را شیر کامل ندهند، زیرا ممکن است فراموش شود که به چه کسانی شیر دادهاند و بعداً دو نفر محرم با یکدیگر ازدواج نمایند، ولی گاهی شیر دادن به بچهها مانعی ندارد بلکه خوب است زیرا اعانت و کمک به دیگران است.
مسئله 2021: کسانی که به واسطه شیر خوردن، خویشی پیدا میکنند مستحب است یکدیگر را احترام نمایند، ولی حقوق خویشاوندی را ندارند.
مسائل دیگر
– اگر زنی بچهای را شیر دهد به پدر و برادرهای واقعی آن بچه محرم نمیشود چنانکه شوهر آن زن که شیر مال اوست به مادر و خواهرهای واقعی آن بچه محرم نمیشود، و به طور کلی هیچ یک از محرمهای واقعی آن بچه به محرمهای رضاعی آن بچه محرم نمیشوند، بنابراین شوهر آن زن که صاحب شیر است، میتواند با مادر و خواهرهای واقعی آن بچه ازدواج کند چنانکه آن زن میتواند با پدر و برادرهای آن بچه ازدواج کند.
– اگر زن از شیر یک شوهر چندین بچه را شیر دهد همه آنان به یکدیگر محرم میشوند، ولی اگر از دو شوهر دو بچه را شیر دهد آن دو بچه به یکدیگر محرم نمیشوند اما اگر چند زن از یک شوهر بچههایی را شیر دهند، همه آنان به یکدیگر محرم میشوند.
– اگر چند زن از یک شوهر بچههایی را شیر دهند، همه آنان به یکدیگر محرم میشوند.
– انسان نمیتواند بدون اجازه زن خود با خواهرزاده و برادرزاده او ازدواج کند، ولی اگر بدون اجازه زنش آنان را عقد نماید و بعداً زن بگوید به آن عقد راضی هستم اشکال ندارد.
استفتائات
پرسش: آیا خواهر میتواند به برادر و خواهر خود شیر دهد؟
پاسخ: میتواند ولی نه مرتب.
پرسش: آیا نوههای مادر رضاعی بر شیرخوار محرم میباشند؟
پاسخ: محرم هستند.
پرسش: اگر خواهری بچههای خواهر خود را شیر دهد، آیا این خواهر به شوهر خواهرش محرم میشود؟ در ضمن حکم فرزندان او چه خواهد بود؟
پاسخ: هر فرزندی که شیر بخورد، بچه مادر رضاعی شده و به فرزندان او و کلیه محارم آن فرزندان محرم میشود، ولی مادر رضاعی به پدر بچه شیرخوار محرم نمیشود.
پرسش: اگر خانمی دختر برادر شوهر خود را شیر دهد آیا غیر از آن دختر، فرزندان دیگر دو برادر میتوانند با هم ازدواج کنند؟
پاسخ: آن دختر به فرزندان مادر رضاعی محرم میشود، ولی برادر آن دختر، میتواند با دختر عموی خود ازدواج کند.
پرسش: دختر بچه شیرخواری، شیر خاله خود را مینوشد؛ ولی نه به اندازهای که باعث حرمت شود. آیا پسر این خاله میتواند با آن دختر ازدواج کند؟
پاسخ: در فرض مذکور، میتواند.