رشد ذهنی نوزاد تا یک سالگی
رشد ذهنی در 24 هفتگی
کودک با ایجاد صداهای مختلف سعی در جلب توجه میکند، وقتی صدای پای کسی را میشنود هیجانزده میشود، و دستانش را برای اینکه بغلش کنند بلند میکند.
او با تصویر خود در آینه صحبت میکند و به آن لبخند میزند،و با دهانش حباب تولید میکند.
کمکم از غریبهها خجالت میکشد، ممکن است از خود ترس نشان دهد.
بعضی غذاها را ترجیح میدهد و از بعضی غذاها بدش میآید.
در این مرحله:
– بازی پرت کردن اشیا و پس دادن آن و سایر بازیهای بده بستانی را با او انجام دهید.
– مکرر او را به اسم صدا کنید.
– برای اینکه به او کمک شود تا اراده ایجاد و تغییر چیزها را به دست آورد، کارهای مختلف و نتایج آنها را نمایش دهید. به عنوان مثال، توپ را هُل بدهید و به او بگویید که توپ میغلتد.
– به جلب توجه او پاسخ دهید. وقتی کودک نشان میدهد که پدر یا مادر را میخواهد با آغوش باز به سوی او رفته؛ اسم او را صدا بزنید، و کاری کنید که بداند شما دارید میآیید. پیشنهاد میکنم فواید در آغوش گرفتن نوزاد را نیز بخوانید.
رشد ذهنی در 28 هفتگی
کودک شروع به مکالمه کرده است و صداهای قابل فهم زیادی را تولید میکند.
او نام خود را میداند.
دستش را برای اینکه بغلش کنند دراز میکند.
استقلال خود را با تلاش برای اینکه خودش غذا بخورد نشان میدهد.
او شروع به تقلید کارهای ساده کرده است و هر کاری را میبیند منتظر میماند تا تکرار شود.
در این مرحله:
– تصویر کودک را در آینه به او نشان دهید و اسم او را صدا کنید تا تصوری از خود بهدست آورد. تأکید کنید که «اون منم، اون تویی».
– برای نشان دادن پاسخ منفی بگویید «نه».
– تمام صداهایی را که کودک درمیآورد، مثل «با»، «دا»، «کا»، تکرار کنید.
– با غذاهایی که میتوان با انگشت خورد، کودک را به غذا خوردن مستقل تشویق کنید.
– حس خودآگاهی او را تقویت کنید. نام او را هر قدر که ممکن است صدا بزنید.
پیشنهاد میکنم راز داشتن فرزندان باهوش را نیز بخوانید.
رشد ذهنی در 32 هفتگی
کودک شروع به درک معنی کلمات کرده است و میداند «نه» یعنی چه.
او نشانههایی دال بر حس اراده و تصمیم از خود نشان میدهد، مثلاً به طرف اسباب بازی هایی که خارج از دسترس است میرود.
کودک ، علاقه زیادی به بازی دارد، و عمیقاً روی اسباب بازی هایش تمرکز حاصل میکند. او به دنبال اسباب بازی که انداخته است میگردد.
در این مرحله:
– زیاد با او آب بازی کنید. به او ظروفی بدهید تا در آنها آب بریزد و آنها را پر و خالی کند.
– اسباب بازی هایش را کمی خارج از دسترس او قرار دهید و هر موقع آنها را خواست در اختیارش بگذارید.
– بازیهای زیادی که با بدن انجام میشوند، مثل (دس دسی)، را به او یاد دهید.
– بگذارید خودش غذا بخورد تا حس استقلال او تقویت شود.
– بسیاری از لوازم خانه و نیز اسباب بازی هایی را که مخصوص آببازی ساخته شدهاند، میتوان برای بازیهای داخل حمام بهکار برد.
رشد ذهنی در 36 هفتگی
کودک بازیها و شعرهای آشنا را میشناسد و در قسمتهای مناسب میخندد.
میتواند حرکات را پیشبینی کند.
وقتی اسمش را صدا میزنند سرش را بر میگرداند.
دستهایش را دراز میکند تا شسته شود، ولی از لیف حمام روی بر میگرداند.
در این مرحله:
– کارهای روزمره را با تأکید برای کودک جا بیندازید، بهطوری که مفهوم زندگی را بر اساس فعالیتهای روزمره درک کند. کارهایی را که میکنید توضیح دهید، مثلاً «وقت ناهار است. اول پیشبندت را میبندیم، بعد تو روی صندلیات مینشینی، آن وقت مامان غذایت را میآورد، م م م، چه غذای خوبی…»
– اسباب بازی های با صدا تهیه کنید و یا اجازه دهید کودکتان با وسایل بیخطر آشپزخانه بازی کند.
– کارهای روزمره را شرح دهید. از زمان غذا خوردن، حمام کردن، و خوابیدن برای توضیح کارهای روزمره به کودکتان استفاده کنید، تا بر اساس کارهای روزمره با زندگی آشنا شود.
رشد ذهنی در 40 هفتگی
کودک شما در حال آشنا شدن با کارهای روزمره است – مثلاً بای بای کردن، و جلو آوردن پایش برای جوراب پوشیدن.
او میداند که عروسک چیست و آن را نوازش میکند.
او بعضی اشعار کودکانه را میشناسد.
به دنبال اسباب بازی اش گوشه و کنار را میگردد و اگر بپرسید «بابا کجاست؟» به دنبال پدرش میگردد.
در این مرحله:
– اسباب بازی هایی که صدا تولید میکنند، مانند بوق و زنگوله در اختیار او بگذارید.
– یک عروسک نرم «شبیه بچه» به او بدهید و نحوه پوشاندن لباس به آن و درآوردن لباس را به او نشان دهید.کودک چگونه میآموزد که خودش لباس بپوشد را نیز بخوانید.
– بازیهای انداختن و برداشتن اشیاء، قایم باشک با اسباب بازی (برای تقویت حافظه او) و «دالی بازی» را انجام دهید.
– گذاشتن اشیا در داخل ظروف و خارج کردن آنها را به او نشان دهید.
– کمکم با هم کتاب تماشا کنید. کتابهای کودکانه با جلد نرم با تصاویر خوشرنگ و بزرگ انتخاب کنید و هر روز وقت آرامی را، مثل وقت خواب، برای «مطالعه کردن» در نظر بگیرید.
شاید خواندن ” هشت راه بازی کردن با کودکان ” و ” ۱۵ ترفند برای زمانی که با کودک خود کتاب می خوانید “خالی از لطف نباشد.
رشد ذهنی در 44 هفتگی
کودک میتواند یک کلمه قابل فهم به زبان بیاورد.
او ممکن است چیزهایی را در کتابها به والدین نشان دهد ولی مدت زیادی تمرکز حاصل نمیکند.
او دائماً اسباب بازی هایش را از کالسکه به بیرون پرت میکند، دنبال آنها میگردد، و میخواهد که آنها را بردارید.
او بهتدریج مفهوم داخل و خارج،اینجا و آنجا را میفهمد.
در این مرحله:
– کتابها و مجلات مختلف را برایش بخوانید.
– سعی کنید میزان تمرکز او را با تعریف کردن یک قصه ساده و کوتاه در مورد چیزی که به آن نگاه میکنید، افزایش دهید.
-بازی «دس دسی» را انجام دهید و به او یاد دهید چگونه دست بزند.
– دائماً رابطه علت و معلول را به او نشان دهید. ستونی از مکعبها را واژگون کنید و بگویید «همشون میافتند».
– به اشکال و اشیاء اشاره کنید. چند شکل موجود در یک صفحه کتاب یا مجله را نام ببرید. دست کودک خود را بگیرید، به اشیای مختلف اشاره کنید، آنها را نام ببرید و تکرار کنید.
رشد ذهنی در 48 هفتگی
کودک علاقه شدیدی به کتابها و چیزهایی که در صفحات آنهاست دارد و دوست دارد به شکلهای موجود در آنها اشاره شود.
او نام خود را تکرار میکند.
او عاشق شوخی است و بهخاطر خنده حاضر است هر کاری، مثل تکرار حقههایی که شما را میخنداند، انجام دهد.
او بلد است با تکان دادن سر خود، «نه» بگوید.
در این مرحله:
– روی نام اشیا و قسمتهای بدن تمرکز کنید. آنها را بارها تکرار کنید.
– کارهایی انجام دهید که کودک شما بتواند تقلید کند.
– تمامی حرکات و واکنشهای او را بستایید و پاداش دهید.
– داستانهایی برای ایجاد صحنههای مختلف تعریف کنید؛ کارهای روزمره را بیان کنید تا کودک با دنیای خودش ارتباط برقرار کند.
– کمک کنید از شما تقلید کند. به بینی خود اشاره کنید و بگویید «این دماغ مامانه». انگشت او را بگیرید و با آن به بینی او اشاره کنید و بگویید «این دماغ توست».
رشد ذهنی در یک سالگی
کودک بوسیدن را خوب میفهمد و میداند و مجموعه در حال گسترشی از احساسهای مختلف را به نمایش میگذارد.
او میتواند عروسک را بلند کند، آن را به دیگران بدهد، و رهایش کند.
او دو یا سه کلمه بامعنی به زبان میآورد، ممکن است چیزی را در کتاب بشناسد و به آن اشاره کند.
او شروع به فهم پرسشهای ساده کرده است.
در این مرحله:
– برای تحریک قوه تخیل و تشکیل مفاهیم انتزاعی در ذهن کودک، شروع به خواندن داستانهای کوتاه برای او کنید.
– ابراز محبت او را تشویق کنید؛ از او بخواهید عروسک را نوازش کند، مامان را ببوسد، و بابا را در آغوش بگیرد.
– کارهای خود را همراه با نشان دادن به او شرح دهید، مثل به پا کردن جورابهایش و درآوردن کاپشنش.
– داستانهای ساده بخوانید. داستانهای مربوط به حیوانات مادر و تولههایشان برای کودکان لذتبخش است و به آنها کمک میکند با صداهای جانوران آشنا شوند.
برای مشاهده مراحل رشد ذهنی کودک لینک های زیر را ببینید: